Juali e ru cantalanotti

Era na sira i cannalivari.’ A mamma’i Juali avia d’ammazzatu’nu gaddru a l’ha cuottu cu’ ri maccarruni; quandu s’è ricugghjiutu Juali s’hanu assittatu mpacianza i Ddia e ssi l’ hanu mangiatu tuttu e ss’hanu spruppatu l’ossa i nu modu tali ca i cani ammianz’a via u ri mancu adduravanu.

Ija mi truvava d’a passari i chira via e d’aiu sintutu n’adduru chi u bbi dicu, Juali e mammasa m’hanu vistu passari ma u ss’hanu dignatu i mindi mbitari mancu nu muarzu… ma vinimu a nnua…

Doppu mangiatu Juali ha dittu a ra mamma:

“Oi ma, cumu si chiama chissu chi n’amu mangiatu?

“ A mamma, ccu tanta pacianza cci’ha rispundutu:

“Figgjiarì, chissu è’nu cantaranotti”.

A sira doppu Juali, mentri ca si ricuggjia d’ara casa ha sintutu ‘n uamu mbriacu chi cantava ammienz’a via, senza cci pinsari dua voti s’ha jiundatu e l’had’ammazzatu. Pua si l’ha carricatu ncuaddru e l’ha purtatu a ra mamma diciandu:

“Ccu chissu cantaranotti cci manciamu n’annu”.

Mammasa, cuami l’ha vistu s’a misa a gridari:

“Ciuotu, chissu era’n’uamu e.no’ nu cantalanotti”.

Juali ha dittu:

“Oi mà, via, u tti prioccupari, ‘u mintu intra nu saccu e ru vaju a jittari a ra timpa”.

E accussì ha fattu. Ppi ra via Juali had’ascuntatu’ n’uamu chi purtava n’atru saccu, e cci’ha dumandatu:

“Cumpa’, chi puorti intra su saccu”? E chiru ha rispundutu:

“Puartu ‘nu puorcu”.

Juali allura senza cci pinzari dua voti cci’ha dittu:

“Vulimu canciari”?

Chiru sbinturatu, ha vistu ca u saccu i Juali era cchjiù gruassu e pinsandu ca facia l’affari, senza cci pinsari n’atri dua voti ha rispundutu ca si putija fari. Juali è jutu lestu lestu a ra casa duvi mammasa, e cci’ha cuntatu u fattu:

“Mà, mint’a quadara ca u pilamu e pua nu facimu a sazizzi. Intantu però chiud’a porta ca vaju a fari ‘na mbasciata”.

E’ jutu duvi a chiru chi cci”avia datu ‘u saccu cu’ ru muartu, a cci’ha dittu:

“Ma cchi d’ ha’ fattu? Mo ti cuanzu ju ca vaju duvi ‘u giudici e tti faazu arristari”.

Chiru tuttu ciangiandu cci’,ha dittu:

“U’ diri nenti ca ti dugnu cinquanta ducati, però ma fari u piaciri i du jiri a jittari a ra timpa c’a mmia mi tremanu i gambi i da paura”.

Accussí Juali s’ha piggjiatu ‘u muartu e cinquanta ducati. Doppu è jutu a ra porta i du cumbiantu, l’ha cacciatu i du saccu, l’ha misu alladdrirta appuggiatu a ra porta, ed’ha ha sunatu ‘u campaniddru; Quandu è vinutu ‘u secristanu e d’ha rapirut ‘a porta, u muartu è cadutu. Ammagginativi a scena, u secristanu ccu ri manu ara capu chi gridava:

“Azati azati! C’ ha’ patutu”?

A cchiru frammentri Juali nescia d’arriati a sepa duvi s’era d’ammucciatu e cumicia a cci diri:

“Accussí s’ammazzanu i gianti”? Mancu arriati a porta i du cumbiantu si pò stari cchiù sicuri ca t’ammazzanu.

‘U secristanu ancora cchjiù chjinu i paura i prima e ccu ra lingua ca l’attroppicava subba ogni parola è riuscitu a cci diri:

“’U’ diri nenti, ca ti dugnu cinquanta ducati”.

E Juali subitu cci’ha rispundutu:

“Si vua c’u’ dicu nenti, m’ha dari cinquanta ducati, ‘na vesta ‘i monacu a ru muortu.

U secristanu u lli paria veru ca sindi libbirava ccu accussì pocu e subbitu ha pruvvidutu a chiru chi cci’avia circatu. Juali allura piggjia ru muortu, cci minta l’abitu, ‘na pippa a ra vucca, e d’ha gjiutu a l’assittari a ru cacaturu i di monaci, l’ha cunzatu i nu modu ca stavia sulu e s’ha gghjiutu ad’ammucciari. A nna certa ura ad’arrivatu ‘u guardianu ppi fari ‘nu bisuagnu, ha trovatu a chiru, a cci’ha dittu:

Fraticì, cci vo d’assà? “Lizati c’haju a fari ‘nu bisuognu urgenti”.

Cuami a vistu ca chiru u ssi muviva ddi nenti, ccu nna manu cci’ha datu na mbuttata e chiru, parapuffiti ca è cadutu. ‘U povaru guardianu allura s’ha misu subbitu a gridari cuami nu pazzu:

“Sè, sè,fraticì chi t’ha successu, ija t’aiu sulu tuccatu”?

A cchiru puntu Juali chi s’avia d’ammucciatu arriati a porta, nescia fora e cumincia a stessa canzuna i prima:

“Accussí s’ammazzanu i gianti”? Nu cristianu u ppo mancu jiri a cacari mpaci?

Mancu intra u cacaturu i du cumbiantu si pò stari tranquilli? Mo vaju duvi ‘u judici e tti dinunziu”.

‘U guardianu, tra u bisugnu c’avia di ggià fari e ra paura chi l’era vinuta si stavia candu ‘ncuaddru e ccu na vuci i nu murtu cchijù ddi ciru veru ha cuminciatu a prigari a Juali:

“Ppi carità ..’u’ diri nenti, ca ti dugnu cientu ducati, e ru corvicamu senza chi nuddru sa nenti”.

Juali, prima ha fattu a mossa ca u cci stavia, picchì iddru era d’onestu e nnu vulia fari na cosa accussì brutta, ma pua s’ha piggjiatu i cientu ducati e ssi la misi intra a tasca.

A ru muortu l’hanu misu intra na fossa i du cumbiantu e ru guardianu tuttu trimandu sind’è ggjiutu a durmiri.

Juali si nd’è jutu a ra casa tuttu allegru ccu ri duacientu ducati ed ha manciatu sazizzi tuttu l’annu.

Zzu Rusà… ma tu cc’ijari ca sa tuttu u fattu cuami è gghjiutu?

C’allura u cc’era, ia passava sempri i da casa i Juali e quandu si mbriacava mi cuntava sempri i cavulati chi cumbinava.

Zzu Rusà… allura tu sa puru chin’era chir’uaminu muartu?

Ia u sacciu eccomi… ma a ttia u ttu puazzu diri picchì sinnò tu cci pianzi e chiru si senta chiamatu e vena stanotti e tti tira ri linzola i du liattu. Anzi,… u sapiti cchi vvi dicu? E’ migghjiu ca vindi jati a ri casiceddri vostri ca s’avvicina l’ura ca chissi giranu picchì tenanu fami e nnu vulerra c’ascuntati propria a chiru i da fragula.

Lascia un commento